Καρκίνος του Πνεύμονα - Επιδημιολογία

Η επιδημιολογία του καρκίνου είναι η επιστήμη που μελετά την κατανομή και την εξέλιξη της νόσου σε πληθυσμούς που ζουν κάτω από διαφορετικές συνθήκες καθώς και των παραγόντων που διαμορφώνουν και επηρεάζουν τα παραπάνω. Ασχολείται με τα αίτια του καρκίνου, τους παράγοντες κινδύνου και τις επιπτώσεις που έχει η έκθεση σ’ αυτούς, με την κατανομή της κάθε μορφής καρκίνου χρονικά, γεωγραφικά, φυλετικά, και ανά κοινωνικά στρώματα, καθώς και με την επιβίωση των ασθενών. Οργανώνει συγκεκριμένες μελέτες και βγάζει συμπεράσματα σχετικά με τα παραπάνω. Όλα τα παραπάνω έχουν σκοπό να βοηθήσουν στην πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση, και την κατάλληλη αντιμετώπιση του καρκίνου.

«Επίπτωση» για τον καρκίνο του πνεύμονα ονομάζουμε τα νέα κρούσματα καρκίνου του πνεύμονα ετησίως για έναν συγκεκριμένο πληθυσμό. «Θνησιμότητα» για τον καρκίνο του πνεύμονα ονομάζουμε τον αριθμό των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο και για έναν συγκεκριμένο πληθυσμό.

Ο καρκίνος αποτελεί μείζον πρόβλημα υγείας για τις ανεπτυγμένες χώρες και υπολογίζεται ότι 1 στους 4 θανάτους οφείλεται σε κακοήθεια. Σύμφωνα με τελευταία δεδομένα για το 2006 υπολογίζεται ότι περίπου 564.830 άτομα θα πεθάνουν από καρκίνο στις ΗΠΑ (δηλαδή πάνω από 1.500 θάνατοι ημερησίως). Ακόμη αναμένονται για τις ΗΠΑ 174.470 νέες περιπτώσεις καρκίνου πνεύμονα (92.700 σε άνδρες-13% του συνόλου κακοηθειών για τους άνδρες και 81.770 σε γυναίκες-12% του συνόλου των κακοηθειών για τις γυναίκες ). Είναι η 2η συχνότερη μορφή καρκίνου και η 1η αιτία θανάτου για τα δύο φύλα στις ΗΠΑ. Αναμένονται 162.460 θάνατοι από καρκίνο πνεύμονα στις ΗΠΑ για το 2006 ( 90.330 σε άνδρές- 31% των θανάτων από καρκίνο και 72.130 σε γυναίκες-26% των θανάτων από καρκίνο αντίστοιχα). Για τους άνδρες άνω των 40 ετών o καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί τη συχνότερη αιτία θανάτου. με τον καρκίνο παχέος εντέρου και προστάτη να αποτελούν τη δεύτερη συχνότερη αιτία θανάτου από καρκίνο ανάμεσα σε άνδρες 40-79 και >80 ετών αντίστοιχα. Για τις γυναίκες >60 ετών την κυρίαρχη αιτία θανάτου αποτελεί ο καρκίνος του πνεύμονα, ενώ ο καρκίνος του μαστού για την ηλικιακή ομάδα 20-59 ετών. Ο καρκίνος του πνεύμονα ξεπέρασε τον καρκίνο μαστού ως κυρίαρχη αιτία θανάτου από καρκίνο στις γυναίκες το 1987.

Η παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών υγείας σε όλα τα επίπεδα πληθυσμού, που περιλαμβάνει μέτρα πρόληψης, έγκαιρη διάγνωση, αποτελεσματικά μέτρα θεραπείας θα μπορούσαν να μειώσουν την επίπτωση καθώς και την θνησιμότητα του καρκίνου του πνεύμονα. Την τελευταία 10ετία συνολικά έχουν μειωθεί τα ποσοστά θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα για το ηλικιακό γκρουπ 30-45 ετών και αυτό οφείλεται κυρίως στην διακοπή του καπνίσματος παρά στην χρήση τσιγάρων με χαμηλότερη περιεκτικότητα σε πίσσα. Τα ποσοστά θανάτων από καρκίνο έχουν παρουσιάσει μείωση κατά 1,5% ανά έτος από το 1993 έως το 2002 για τους άνδρες και κατά 0,8% ανά έτος από το 1992 έως το 2002 για τις γυναίκες, ενώ τα ποσοστά επίπτωσης σταθεροποιήθηκαν για τους άνδρες από το 1995 έως το 2002 και αυξήθηκαν για τις γυναίκες από το 1987 έως το 2002. Τα ποσοστά θνησιμότητας εξακολουθούν να μειώνονται για όλους τους τύπους καρκίνου για τους άνδρες και τις γυναίκες με εξαίρεση τον γυναικείο καρκίνο πνεύμονα για τον οποίο φαίνεται πως τα ποσοστά εξακολουθούν να αυξάνουν κατά 0,3% ανά έτος από το 1995 έως το 2002 (πιθανώς λόγω καπνιστικών συνηθειών).

Η επίπτωση του καρκίνου του πνεύμονα σε άνδρες που διαμένουν σε μεγάλες πόλεις είναι 2 με 3 φορές μεγαλύτερη συγκριτικά με αυτούς που ζουν στην ύπαιθρο. Ωστόσο αυτή η αύξηση είναι μικρότερη συγκριτικά με την αυξημένη επίπτωση στους καπνιστές συγκριτικά με τους μη καπνιστές. Υπάρχει μία σαφής αντίστροφη σχέση στο κόστος των τσιγάρων και στην ποσότητα που καπνίζεται. Υπάρχει επίσης αντίστροφη σχέση στο κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο και στην επίπτωση του καρκίνου του πνεύμονα.

Το 1952 ο λόγος άνδρες:γυναίκες για την επίπτωση καρκίνου του πνεύμονα ήταν 13:1, το 2000 ο λόγος ήταν 3:2. Η πιθανότητα για έναν άνδρα να αναπτύξει καρκίνο πνεύμονα είναι 1:13 και για μία γυναίκα 1:17 ανεξαρτήτως καπνίσματος. Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι πιο συχνός στους άνδρες (25% πιο πιθανό να αναπτύξει καρκίνο του πνεύμονα ένας άνδρας συγκριτικά με μια γυναίκα). Οι γυναίκες φαίνεται να έχουν αυξημένη ευαισθησία στα καρκινογόνα του τσιγάρου, αλλά μειωμένα ποσοστά θανάτου από καρκίνο του πνεύμονα συγκριτικά με τους άντρες.